Τετάρτη 28 Ιουλίου 2021

Το μυστήριο της χαμένης σφραγίδας


Kατά τα πρώτα χρόνια της αρχαιολογίας, μερικά σημαντικά ευρήματα χάθηκαν και το πού βρίσκονται παραμένει άγνωστο.
Ένα σημαντικό παράδειγμα ήταν μια σφραγίδα που αποκαλύφθηκε στη διάρκεια των ανασκαφών της περιόδου 1903 – 1905 στη Μεγιδδώ. Η σφραγίδα αργότερα εξαφανίστηκε, αλλά μια πρόσφατη ανακοίνωση μπορεί να έχει φέρει την ύπαρξή της πάλι στο φως.
O Γκότλιμπ Σουμάχερ (Gottlieb Schumacher), γεννημένος στις ΗΠΑ ήταν Γερμανός αρχαιολόγος που έκανε ανασκαφές στην τότε περιοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που λεγόταν Παλαιστίνη. O λοφίσκος («Tel») στη Μεγιδδώ ήταν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες τοποθεσίες για τους αρχαιολόγους. Η πόλη βρισκόταν σε σημαντικό αρχαίο δρόμο και είχε ενδείξεις πολλαπλών επιπέδων κατοίκησης στη διάρκεια της ιστορίας της Παλαιάς Διαθήκης.
Ο Σουμάχερ εντόπισε 6 διαφορετικά επίπεδα κατοίκησης. Ανάμεσα στα κτήρια του 8ου αιώνα π.Χ. έκανε μια εκπληκτική ανακάλυψη. Είχε βρει μια όμορφη ιάσπινη σφραγίδα με την εικόνα ενός βρυχώμενου λιονταριού και την επιγραφή σε αρχαία Εβραϊκή γραφή: «[Ανήκει] στο Σίμα, υπηρέτη του Ιεροβοάμ». Η λέξη που χρησιμοποιείται για «υπηρέτη», σε συνδυασμό με την υψηλή ποιότητα της ίδιας της σφραγίδας, δείχνει ότι ήταν ανώτερος αξιωματούχος του βασιλιά.
Υπάρχουν δυο σημαντικοί Ιεροβοάμ στην Παλαιά Διαθήκη. Ο Ιεροβοάμ Α΄(930-909 π.Χ.) ήταν ο πρώτος βασιλιάς του Βορείου Βασιλείου μετά τη διαίρεση από τον Ιούδα στο Νότο. Ο Ιεροβοάμ ΙΙ (782 -753 π.Χ.) εξέτεινε τα όρια του Βορείου Βασιλείου και βασίλευε σε περίοδο μεγάλης ευημερίας. Toν ποιον από τους δυο βασιλιάδες υπηρετούσε ο Σίμα έχει αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων.
Επειδή η Παλαιστίνη ήταν κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Σουμάχερ έστειλε το τεχνούργημα στο Σουλτάνο στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν η τελευταία φορά που ειδώθηκε δημόσια. Το πού βρίσκεται παραμένει μυστήριο.
Ως αποδεικτικό στοιχείο της ύπαρξης του Βασιλιά Ιεροβοάμ, η απώλεια της σφραγίδας μάλλον υπονομεύει την αξιοπιστία της. Εντούτοις, το Δεκέμβρη του 2020, ο Καθηγητής YuvelGoren του Πανεπιστημίου Βen-Gurionαν ανακοίνωσε το συμπέρασμα δοκιμών σε μια βούλα (βλ. φωτογραφία) που αγοράσθηκε στην αγορά αρχαιοτήτων το 1980. To αποτύπωμα σε εύθραυστο πηλό δείχνει το ίδιο βρυχώμενο λιοντάρι και την αρχαία Εβραϊκή γραφή με πολλά από τα ίδια λόγια. Αν και το μέγεθος είναι διαφορετικό, προφανώς πρόκειται για αποτύπωμα μιας παρόμοιας σφραγίδας που ανήκε στον Σίμα, υπηρέτη του Ιεροβοάμ. Διενεργήθηκαν διάφορες δοκιμές για να αποκλειστεί η δυνατότητα ότι η βούλα είναι ψεύτικη και τώρα έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι γνήσια και στέλνεται στην Ισραηλινή Υπηρεσία Αρχαιοτήτων (ΙΑΑ).